اگر می‌خواهید بدانید که بتن اکسپوز چیست و با مواد تشکیل دهنده بتن اکسپوز و همچنین روش تولید بتن اکسپوز آشنا شوید پیشنهاد می‌دهیم تا انتهای این مطلب با ما همراه شوید. زیرا تصمیم داریم در ادامه مطلب پاسخ دهیم که بتن نما و بتن اکسپوز کف چیست و همچنین طریقه ساخت بتن اکسپوز را نیز شرح دهیم.
بتن اکسپوز چیست؟
بتن یکی از مهمترین و همچنین پرکاربردترین مصالح ساختمانی به‌شمار می‌رود که استفاده از آن در صنعت ساخت و ساز از دیرباز رایج بوده است. منتهی با پیشرفت علم و صنعت، استفاده از بتن دامنه گسترده تری پیدا کرده است و در حال‌حاضر از این متریال، محصولات بسیار متنوعی به صورت پنل‌های پیش ساخته نظیر بتن اکسپوز تولید و روانه بازار میشود.
به جرات می‌توان گفت که امروزه بتن اکسپوز یکی از پرکاربردترین مصالح در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی مختلف به‌شمار می‌رود و در طراحی نمای خارجی و داخلی کاربرد زیادی دارد. بتن اکسپوز شامل پنل‌های پیش ساخته بتنی است که امروزه در ابعاد و طرح‌های متنوعی در کارخانه‌ها تولید شده و سپس به صورت آماده به محل اجرای پروژه منتقل میشود.
این نوع بتن در سطح نهایی کار قرار می‌گیرد و دیگر لازم نیست که روی آن مصالح دیگری کار شود. برخی از دکوراتیوهای خوش ذوق برای بهره‌بری بیشتر از این محصول در معماری مدرن آن را به همراه دیگر متریال‌ها نظیر چوب بکار می‌برند.
یکی از ویژگی‌های مهم این دسته محصولات تنوع بالا است. در واقع بتن اکسپوز در طرح‌ها و ابعاد مختلفی تولید میشود و همچنین علاوه بر تولید سایزهای استاندارد، تولید کنندگان می‌توانند سایزهای سفارشی را نیز آماده کرده و در اختیار مشتریان خود قرار دهند.
بیشتر بخوانید: مقایسه و تفاوت بتن نما و سنگ طبیعی
حال که متوجه شدید بتن اکسپوز چیست بهتر است بدانید که این دسته محصولات از جنبه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند و یکی از مهمترین معیارها برای دسته‌بندی انواع بتن اکسپوز نوع کاربرد آنها است. به طور کلی بتن اکسپوز از نظر کاربرد شامل دو دسته بتن اکسپوز نما و کف است.
بتن اکسپوز نما چیست؟
در مبحث قبل توضیح دادیم که بتن اکسپوز چیست و در چند نوع وجود دارد. در این مبحث می‌خواهیم بگویم که بتن اکسپوز نما چیست چیست و چه کاربردی دارد.
بتن اکسپوز نما شامل پنل‌هایی است که دارای ضخامت استانداردی بوده و برای طراحی نمای داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دسته از محصولات در ابتدا سطوح صاف و صیقلی داشتند و از نظر ظاهری دارای تنوع چندان بالایی نبودند. اما در حال‌حاضر در طرح‌های متنوع‌تری تولید می‌شوند. به نحوی که اکنون می‌توانید بتن اکسپوز نما را در مدل‌های بلاک هرمی، پریسما، ترای، انگل و غیره نیز تهیه کرده و برای طراحی نمای داخلی و خارجی سازه مد نظر خود مورد استفاده قرار دهید.
بتن اکسپوز کف چیست؟
حال که متوجه شدید بتن نما چیست، به سراغ بررسی مشخصات و کاربردهای بتن اکسپوز کف می‌رویم.
بتن اکسپوز با شرایط آب و هوایی مختلف کاملا سازگار بوده و در مقابل رطوبت، سرمای شدید، تابش مستقیم نور خورشید و حرارت بالا بسیار مقاوم است. مقاومت و پایداری بالای این دسته از مصالح، شرایطی را فراهم کرده است که برای کف سازی در موقعیت‌های جغرافیایی متفاوت یک گزینه بسیار مناسب و کاربردی باشد. امروزه بتن اکسپوز کف در مدل‌های بسیار متنوعی با ابعاد و طرح‌های مختلف در بازار وجود دارد که می‌توانید از آنها برای کف محوطه ویلا، باغ، حیاط ساختمان و غیره استفاده کنید.
ناگفته نماند که ضخامت بتن اکسپوز کف در مقایسه با بتن اکسپوز نما بیشتر است. زیرا این دسته از محصولات بر حسب نوع کاربری خود باید وزن بیشتری را تحمل کنند. به همین دلیل تولید کنندگان برای افزایش مقاومت بتن اکسپوز کف آن را با ضخامت بیشتری تولید می‌کنند.
پنل های بتن اکسپوز کف همچون پنل‌های بتنی در سایز و ابعاد مدنظر و به سفارش کاربر ساخته و ارائه می شوند. این پنل‌ها می‌توانند جایگزین خیلی خوبی جهت کف‌پوش‌هایی نظیر واش بتن، موزاییک پلیمری، سنگ، آجر و.. باشند.
پیشنهاد مطالعه: نحوه مراقبت و نگهداری از پلاک بتن اکسپوز کف
این پنل‌ها به صورت کامل در مقابل وضعیتی که موجود است به صورت مستحکم ساخته می‌شوند. بهتر است بدانید که می‌توان این محصول را در رنگ‌های سفارشی هم به شیوه موردنظر سفارش داد. همچنین این محصولات محدودیتی در رنگ ندارند. مراکز معتبر تولیدکننده این پنل، رنگ همه محصولات خود را به شیوه عمیقی ایجاد می‌کند که به مرور زمان تحت هیچ شرایطی رنگ‌ها از بین نمی‌روند و در مقابل وضعیت متنوع مستحکم و ماندگار هستند.
کاربرد بتن اکسپوز چیست؟
امروزه از بتن اکسپوز در پروژه‌های مختلفی استفاده میشود و این محصول در معماری مدرن کاربرد گسترده‌ای دارد. همچنین دکوراتیوها توجه خاصی روی اکسپوز دارند و از مدل‌ها و طرح‌های مختلف این محصول در طراحی دکوراسیون داخلی و خارجی سازه‌های مختلف بهره می‌برند. به عبارت دیگر از این دسته محصولات برای طراحی دکوراسیون داخلی، نما سازی‌های خارجی، پوشش کف، ساخت پله، طراحی محوطه و ساخت مبلمان شهری و طراحی فضای باز استفاده میشود.
البته کاربرد بتن اکسپوز فقط به موارد نام برده خلاصه نمی‌شود و به دلیل برخورداری از تنوع و مقاومت بالا کاربردهای دیگری نیز دارد که مهمترین آنها شامل موارد زیر است.
- طراحی و ساخت انواع حوض‌های آب و استخر
- طراحی و ساخت پلکان
- طراحی دیوارهای داخلی و خارجی انواع ساختمان
- طراحی محوطه‌های شهری نظیر معابر شهری، پارک‌ها، نماسازی‌های شهری و دیوارها
- طراحی محوطه ویلا و باغ
کاربرد های بتن اکسپوز کف
بتن اکسپوز کف یکی از موارد بسیار کاربردی جهت طراحی دکوراسیون مبتکرانه، خلاقانه و نوین به شمار می‌آید. به همین جهت رد پای این نوع متریال ساختمانی مانند آجر رستیک در خیلی از مدل‌ها و سبک‌های نوین معماری به شیوه مشهود و ملموس به چشم می‌آید. این پنل‌ها با ملاحظه به تنوع و جذابیتی که به فضا می‌بخشند در محوطه‌های بسیاری بکار برده می‌شوند. از کاربردهای بتن اکسپوز کف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای محوطه‌سازی
- روف گاردن (بخوانید: روف گاردن با بتن اکسپوز)
- بکارگیری در محوطه‌های بیرونی باغ یا ویلا
- کف
- زیرساز
- نواحی تفریحی و فضای باز
- باغ و پارک
- پیاده‌روی‌های مراکز تفریحی
- استخرها
- پوشش‌های کنار جاده
طراحی متفاوت و نمود خاص این پنل‌ها از مهمترین موارد کاربرد این متریال به شمار می‌آید.
مواد تشکیل دهنده بتن اکسپوز
اکنون که میدانید بتن اکسپوز چیست و چه کاربردی دارد. بد نیست با موارد تشکیل دهنده آن نیز آشنا شوید. اصلی‌ترین مواد تشکیل دهنده بتن اکسپوز شامل همان مواردی است که برای تهیه بتن‌های معمولی بکار می‌رود. به عبارت دیگر برای تهیه بتن اکسپوز مقدار معینی دانه‌های سنگی نظیر ماسه، سیمان و آب به کار می‌رود.
منتهی برای آنکه سطح پنل‌های پیش ساخته صاف‌تر و صیقل‌تر باشد، علاوه بر موارد نام برده از متریال‌های دیگری نظیر پرکننده، روان‌کننده، الیاف‌های طبیعی و پلیمری نیز استفاده میشود. به همین دلیل بتن‌های پیش ساخته در مقایسه با بتن معمولی استحکام و مقاومت بالاتری دارند.
ناگفته نماند که از روان کننده بتن به منظور تولید بتن غیر قابل نفوذ و ایجاد تراکم در بافت آن استفاده میشود. همچنین از الیاف پروپلین و چسب بوتان نیز برای ایجاد چسبندگی استاندارد بین اجزای تشکیل دهنده سازه بتنی استفاده میشود. به هر حال بتن اکسپوز نیز همانند دیگر مصالح ساختمانی همواره در معرض تخریب و ترک خوردگی قرار دارد.
استفاده از چسب بتن منجر به تولید محصولی با قدرت یکپارچه و با دوام میشود. دیگر افزودنی موجود در ترکیبات بتن‌های اکسپوز شامل ژل میکروسیلیس است. زیرا این ژل برای مسدود کردن منافذ باز بتن عملکرد بسیار خوبی دارد.
لازم به ذکر است که برای کاهش تخلخل و افزایش مقاومت پنل‌های پیش ساخته و جهت خارج کردن حباب‌ها از درون بتن و همچنین ترکیب یکدست مواد اولیه، به استفاده از قالب استاندارد و همچنین روغن مناسب برای سطح قالب نیاز است. همچنین در فصول سرد سال برای تهیه بتن پنل‌های پیش ساخته علاوه بر موارد نام برده از ضد یخ مناسب نیز به منظور جلوگیری از انجماد آب استفاده میشود.
طریقه ساخت بتن اکسپوز
حال که متوجه شدید بتن اکسپوز چیست، بهتر است بدانید که مراحل ساخت این نوع بتن تفاوت چندانی با مراحل ساخت بتن معمولی ندارد. منتهی برای تولید محصولی ظریف و استاندارد اخلاط بتن، پنل‌های بتنی نیاز به دقت بیشتری دارد و همچنین باید برای تهیه مواد اولیه علاوه‌بر ماسه، سیمان و آب از افزودنی‌های روان کننده نیز استفاده کرد.
ناگفته نماند که پس از افزودن روان کننده به ترکیبات بتن نباید آن را بیشتر از ۵ دقیقه مخلوط کرد. زیرا در غیر این صورت امکان دارد بتن حالت یکنواختی خود را از دست بدهد.
جهت تولید هر متر مربع پنل پیش ساخته، ۴۰ کیلوگرم بتن نیاز است. همچنین برای خارج کردن حباب‌های موجود در ترکیبات اولیه باید از دستگاه ویبراتور مناسب نیز استفاده شود. به این ترتیب پس ترکیب کامل مواد اولیه بتن با استفاده از دستگاه ویبراتور، بتن درون قالب‌های مخصوصی که دارای ابعاد و ضخامت متفاوتی هستند ریخته میشود.
در هنگام قالب ریزی بتن تراز بودن قالب اهمیت زیادی دارد. زیرا اگر قالب در حالت نامتوازن قرار داشته باشد، مسلماً سطح کار نیز خراب خواهد شد. در حال حاضر تولید کنندگان برای تهیه بتن اکسپوز از قالب سطح آبکاری شده براق و یا فلزی استفاده می‌کنند. همچنین جهت ایجاد طرح روی بتن و قالب‌بندی آن نیز قالب‌های فایبرگلاس و پلاستیکی را مورد استفاده قرار می‌دهند.
معمولا بتن اکسپوز به دو صورت بتن مسلح و غیر مسلح تولید میشود که در انواع مسلح برای تولید سازه مد نظر علاوه بر بتن از میلگرد نیز استفاده میشود. بتن‌های مسلح اغلب در طراحی معماری نظیر تولید انواع نرده به کار می‌روند.
ناگفته نماند که بتن باید در دمای مناسبی تهیه شود و تهیه بتن در دمای بالا یا پایین‌تر از حد استاندارد بر کیفیت نهایی محصول تاثیر می‌گذارد. بهترین دما برای تهیه این نوع بتن دمای بالای ۱۱ درجه سانتیگراد است.
مزایا و معایب بتن اکسپوز
با توجه به توضیحات ارائه شده متوجه شدید که بتن اکسپوز چیست و با کاربرد و انواع آن نیز آشنا شدید، در این مبحث به سراغ بررسی مزایا و معایب آن رفته و در این رابطه نیز تلاش می‌کنیم اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم.
به طور کلی معایب استفاده از بتن اکسپوز در مقایسه با معایب آن بسیار ناچیز است. به همین دلیل بسیاری از پیمانکاران از معایب اندک این محصول چشم پوشی کرده و جهت بهره‌گیری از مزایای زیادی که به همراه دارد، برای اجرای بسیاری از پروژه‌ها به سراغ آن می‌روند.
تنها عیب قابل ذکر برای این دسته محصولات رنگ سرد و بی‌روح آنها است که البته این مشکل نیز از طریق رنگ آمیزی قابل رفع است. اما از مزایای بسیار زیادی برخوردار هستند که مهمترین انها شامل موارد زیر است.
- با استفاده از ملات و همچنین به صورت اتصالات خشک قابل نصب و اجرا است
- بتن اکسپوز طول عمر بسیار بالایی دارد. زیرا مواد اولیه این دسته از محصولات بتن است و همانطور که میدانید بتن از سختی و دوام بالایی برخوردار است و همانطور که عنوان شد برای افزایش مقاومت و استحکام انواع مختلف بتن اکسپوز علاوه بر مواد اولیه سابق، متریال‌های دیگری نیز به کار می‌رود که همین عامل منجر به افزایش دوام و طول عمر بیشتر این دسته از محصولات شده است
- برخورداری از مقاومت بالا سبب شده است که عملیات اجرایی بتن اکسپوز در همه فصول سال امکان‌پذیر باشد
- استفاده از این دسته محصولات مخصوصا به‌صورت خشک، سرعت اجرای پروژه را بالا برده و منجر به کاهش دوره انجام پروژه نسبت به دیگر مصالح مشابه میشود
- بتن اکسپوز را می‌توانید در کنار دیگر مصالح نظیر چوب و سنگ‌های ساختمانی نیز به کار ببرید
- در ابعاد و اندازه‌های مختلفی قابل تولید و همچنین قابل اجرا است و شما می‌توانید بر حسب نوع نیاز خود بتن اکسپوز با ابعاد و اندازه مناسب را به کار ببرید
- رنگ پذیری بالایی دارد و از اینرو می‌توانید قبل یا پس از اجرا و نصب آن را به رنگ دلخواه دربیاورید
- از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار است و می‌توانید برای دسترسی به یک طراحی داخلی یا خارجی خاص و منحصر‌به‌فرد و همچنین مدرن از آن بهره ببرید.
- در مقایسه با دیگر مصالح قیمت بسیار بهتر و اقتصادی‌تری دارد
- یک عایق صوتی و حرارتی به شمار می‌رود
- مواد تشکیل دهنده بتن اکسپوز شامل موارد طبیعی نظیر شن, ماسه، سنگدانه و غیره است و از اینرو می‌توان گفت که دوستدار محیط زیست است
- بتن اکسپوز علی‌رغم برخورداری از طول عمر بالا قابل تعمیر و بازسازی نیز است.
از معایب بتن اکسپوز نما و کف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این پنل‌ها وزن زیادی دارند. بکارگیری از این پنل‌ها به منزله کف‌پوش می‌توان مقدار بارهای وارد شده به کف را بالا ببرد. بدین جهت قبل از خرید این پنل‌های بتنی، بایستی حجم باربری کف سازه به وسیله یک فرد کاربلد و حرفه‌ای ارزیابی شود. در این صورت امکان احتیاج به تقویت سازه یا بکارگیری پنل‌هایی با ضخامت کم وجود دارد. در هر حالت استفاده از این پنل بتنی، احتیاج به وارسی بسیار و توجه به ملاحظات سازه‌ای دارد.
- از معایب بتن اکسپوز این است که این بتن به مرور زمان کهنه میشود. جنس شکننده این تایل‌ها، اعمال ترک به مرور زمان را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. مکان نصب و راه‌اندازی این پنل در سازه‌ها و موارد بکار برده شده جهت پرداخت سطح آن اثربخشی بسیاری بر روی ماندگاری این پنل دارد.
- قطر این پنل به خصوص به عنوان کف در قیاس با سایر کفپوش‌ها بالا تر است. بتن اکسپوز همواره با دست کم قطر ۱۵ میلیمتر تولید می‌شوند. این موضوع روی توانایی تخلیه آب سطح مورد نظر اثر می‌گذارد. به جهت استفاده از این امکان بایستی لایه زیر پنل را به صورت مطلوبی تنظیم نمود.
- همانطور که میدانید بتن یک ماده متخلخل است. این مورد می‌تواند سبب جذب رطوبت و اعمال لکه روی سطح شود. درزبندی رویه بتن روی تخلخل بخش‌های زیرین و امکان اعمال لکه در دراز مدت اثر ندارد. بدین علت رویه بتن اکسپوز کف بایستی هر ۲ الی ۳ سال یک بار دوباره درزبندی شود. این مشکل هزینه مراقبت این پنل‌ها را به خصوص در مکان‌های مرطوب ساختمان مانند سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه بالا می‌برد.
- از دیگر معایب بتن اکسپوز می‌توان به کف سرد اشاره نمود. با وجود هماهنگی این پنل‌ها با سامانه‌های حرارتی از کف، بکارگیری آنها جهت سازه‌های قدیمی بدون این سامانه، سبب اعمال کف سرد میشود.
نکات مهم در هنگام نصب و اجرای بتن اکسپوز
اگر می‌خواهید با استفاده از بتن اکسپوز نما و همچنین کف سازه مد نظر، دقیقاً مطابق با آن چیزی باشد که انتظار دارید، باید در هنگام نصب و اجرای آن یک سری نکات را در نظر بگیرید که مهمترین آنها شامل موارد زیر هستند.
- تهیه نقشه اجرایی
- تهیه برنامه زمانبندی
- تعیین نحوه اجرا که ممکن است به صورت خشک و یا تر باشد
- بازدید از محل پروژه، نصب و اجرای آن بر اساس نقشه از قبل تهیه شده
- استفاده از تراز و شاقول در حین اجرای بتن و همچنین تراز و شاقول کردن پنل‌های پیش ساخته در حین نصب و اجرا
- خودداری از استفاده پنل‌های ترک خورده، شکسته و قطعات معیوب
- پاکسازی سطوح پنل‌ها قبل از اتصال به یکدیگر
- توجه به سایز، ترتیب و اندازه قطعات و انتخاب گزینه مناسب و متناسب با شرایط سازه مد نظر
- دقت در چینش قطعات بتنی در کنار یکدیگر
- انتخاب بتن پیش ساخته با ضخامت مناسب بر حسب نوع سازه
نحوه انتخاب بتن اکسپوز
جهت داشتن تجربه‌ای مطلوب در خرید بتن اکسپوز، ضروری است مولفه‌های متعددی را در نظر بگیرید:
ابعاد پانل بتنی
بتن اکسپوزها از نظر شکل در ۳ دسته مربع، مستطیل و سفارشی قرار می‌گیرند. با ملاحظه سایز و ابعاد سطح مدنظر، هماهنگی آن با محوطه و داشتن هم‌خوانی با کف، بایستی پنل مدنظر انتخاب شود. چنانچه سطح مدنظر شامل ایراد بود لازم است از بتن‌های U یا L شکل بهره ببرید تا درزها را به صورت مطلوبی پوشش دهند.
کیفیت ساخت
دوام و ماندگاری بتن اکسپوز یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که هنگام خرید بتن اکسپوز باید به آن توجه کنیم و خب مهم ترین ویژگی که باعث ماندگاری و دوام می شود کیفیت ساخت بتن اکسپوز می باشد که توصیه می شود در این مورد دقت به خرج داده و به مواردی که تابیدگی و مشکلاتی که نشان از عدم کیفیت دارند توجه کنید.
شیوه نصب
لازم است قبل از خرید بتن اکسپوز با ملاحظه سایز و محوطه سطح مدنظر، نوع بتن و نحوه نصب را در نظر بگیرید تا در روال نصب و راه‌اندازی آن با چالش مواجه نشوید.
قیمت بتن اکسپوز
همه فاکتورهای نامبرده شده تاثیر بسزایی در نرخ نهایی پنل بتنی دارند. دقت نمایید که با ملاحظه نیاز و معیارهای مدنظرتان هزینه پرداخت کنید.
سوالات متداول
بتن اکسپوز چیست؟
بتن اکسپوز یک نوع پنل پیش ساخته است که در حال حاضر برای طراحی نمای داخلی و خارجی سازه‌های مختلف و همچنین کف سازی به کار می‌رود.
برای تولید بتن اکسپوز از چه افزودنی‌هایی استفاده میشود؟
جهت تولید بتن اکسپوز علاوه بر شن، ماسه، سیمان و آب از افزودنی‌های مختلف دیگری نظیر انواع روان کننده‌ها، چسب بتن، الیاف پلی پروپلین و ژل میکروسیلیس نیز استفاده میشود که هر کدام از این موارد به نوعی منجر به تولید محصولی مرغوب و با کیفیت‌تر میشود.
تفاوت بتن اکسپوز کف با بتن اکسپوز نما چیست؟
مهمترین تفاوت بتن اکسپوز کف و نما در ضخامت آنها است و معمولا بتن‌های پیش ساخته نما نسبت به کف ضخامت کمتری دارند. اما از نظر نوع متریال و نحوه تولید تفاوت خاصی بین آنها وجود ندارد.
بتن اکسپوز را در کجا می‌توان استفاده کرد؟
بتن اکسپوز در شرایط جوی مختلف مقاومت بالایی دارد و به دلیل تراکم بالا رطوبت نمی‌تواند به یافت آن نفوذ کند. همچنین در برابر سرما و گرما نیز مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد و به راحتی دچار ترک و تغییر رنگ نمی‌شود. به همین دلیل در شرایط آب‌وهوایی مختلف قابل نصب و استفاده است.
