بزرگترین و بهترین ساختمان‌های بتنی دنیا (22 شاهکار معماری)

در طول تاریخ تعداد کمی از مصالح ساختمانی به اندازه بتن مزایای ساختاری و زیبایی‌شناختی متعددی داشته‌اند. همین امر سبب شده که بتن به عنوان متریالی همه‌‌کاره شناخته شود و برای ساخت تقریباً هر بنایی مناسب باشد. بتن به دلیل انعطاف‌پذیری و ماندگاری بالا امکان تحقق سبک‌های متنوع معماری، از نئوکلاسیک و مدرن تا گوتیک و پست‌مدرن را فراهم می‌کند. همچنین دست معماران و طراحان را برای اجرای خلاقیت‌های منحصربه‌فرد در طراحی سازه، نمای بیرونی و فضای داخلی بناها باز می‌گذارد. بیایید در ادامه این مقاله از کیان‌برنا نگاهی به برخی از بزرگترین و بهترین ساختمان‌های بتنی دنیا بیندازیم.

معرفی بزرگترین و بهترین ساختمان‌های بتنی دنیا

ساختمان‌هایی که در این بخش معرفی می‌شوند نه تنها از نظر شاهکارهای معماری بلکه به‌عنوان مثال بارزی از کاربرد بتن در ساختمان‌های هنری، آسمان‌خراش و … نیز شناخته می‌شوند. قطعاً گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد که شکوه بتنی یک سازه را به نمایش می‌گذارد اما در این لیست، ده مورد از بهترین ساختمان‌های بتنی جهان را به شما معرفی کرده‌ایم.

معبد باستانی پانتئون (The Pantheon) در ایتالیا

پانتئون که در قرن دوم پس از میلاد به‌عنوان یک معبد رومی ساخته شد، دارای بزرگترین گنبد بتنی غیر مسلح جهان است. از مهم‌ترین چالش‌‌های ساخت این معبد، توزیع درست وزن گنبد بزرگ آن بود. رومی‌ها برای حل این مشکل از روش خلاقانه تغییر ضخامت سقف جهت سبک‌تر شدن وزن آن استفاده کردند؛ به‌طوری که ضخامت سقف در قسمت پایه‌ها ۶ متر و در نزدیکی آکولوس (نام سوراخ بزرگ مرکزی گنبد) به یک متر می‌رسد. استفاده از بتن سبک‌تر در بخش‌های فوقانی از دیگر تمهیداتی بود که توسط معماران برای جلوگیری از ریزش سقف به‌کار گرفته شد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله جذاب تاریخچه بتن را مطالعه کنید.

کتابخانه Eberswalde Technical School Library در آلمان

این ساختمان که بین سال‌های 1997 تا 1999 در آلمان ساخته شد، از تکنیک‌های جدیدی برای تزئین بتن نما در ساختمان استفاده کرده که در آن، تصاویر متعددی روی نمای کتابخانه و همچنین روی شیشه‌های آن چاپ شده است. نوآوری به‌کار رفته در طراحی نمای این ساختمان که پیش از سال 2000 انجام شده، در تاریخ استفاده از بتن قابل توجه است.

پیشنهاد مطالعه: انواع بتن نما از نظر کاربرد، طراحی و تولید

برج الحمراء (Al Hamra Tower) در کویت

برج الحمراء که با ۴۱۲ متر ارتفاع در قلب پایتخت کویت قرار دارد، لقب یکی از بهترین سازه‌های سال ۲۰۱۱ را در مجله تایمز از آن خود کرد. این برج برجسته توسط گروه معماری SOM طراحی شد و ساخت آن از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۱ به طول انجامید. در حال حاضر الحمراء به‌عنوان بلندترین آسمان‌خراش بتنی منحنی جهان و سی و ششمین ساختمان بلند جهان شناخته می‌شود.

فرم نامتقارن و موج‌دار بنا با الهام از لباس سنتی کویتی و برش‌‌‌های یک چهارمی از هر فلت حاصل شده است. این سازه شبیه یک مجسمه ظریف و نفیس مدرن یا یک پیکره پوشیده شده با حجاب شیشه‌ای است که مناظر چشمگیری از شهر، شبه‌جزیره و صحرای فراتر از آن را نمایش می‌دهد. از لحاظ مهندسی نیز هندسه برج بر پایه محاسباتی شکل گرفته تا در برابر عوامل محیطی مانند باد و تابش آفتاب بهترین عملکرد را داشته باشد. 

بانک London and South America در آرژانتین

این سازه که به آن BLAS نیز گفته می‌شود، یکی دیگر از سازه‌های بتنی منحصربه‌فرد جهان است که وقتی از بیرون به آن نگاه می‌کنید، مانند یک اسکلت عظیمی که از زمین بلند می‌شود به‌نظر می‌رسد.

معماران این سازه قصد داشتند با طرح خود، به ساختمان‌های نئوکلاسیک مجاور که خیابان‌های باریک منطقه بانکی را تشکیل می‌دهند احترام بگذارند. به همین دلیل در طراحی آن، در حالی‌که نمای شیشه‌ای به عقب نشسته و نوعی ایوان ایجاد می‌کند، آرایه‌هایی از ستون‌های بتنی نازک و عمیق در لبه خیابان قرار گرفته شده است. این چیدمان فضای عابر پیاده وسیع‌تری را در سطح زمین فراهم می‌کند، اما همچنان منظره خیابانی ثابت خود را حفظ کرده است.

برج ترامپ (Trump International Hotel & Tower) در امریکا

هتل و برج بین‌المللی ترامپ که به نام برج شیکاگو ترامپ نیز شناخته می‌شود، توسط معمار آدریان اسمیت از گروه معماری SOM طراحی شد و در سال ۲۰۰۹ به اتمام رسید. این برج با 98 طبقه و ارتفاع ۴۲۳ متر در زمان خودش دومین ساختمان بلند آمریکا بود. فرم سازه برای تداوم بصری خط آسمان ساختمان‌های بلندمرتبه مجاور طی سه مرحله عقب‌گرد داشته که همین مسأله زیبایی و جذابیت بیشتری به نمای آن بخشیده است. این ساختمان دارای 486 واحد مسکونی لوکس، یک هتل مجلل با ۳۳۹ اتاق مهمان، فضای فروشگاهی و یک پارکینگ بزرگ است.

ساختمان CITIC Plaza در چین

دفتر مرکزی شرکت اعتماد و سرمایه‌‌گذاری بین‌المللی چین در منطقه گوانگژو گوانگدونگ واقع شده است. این پلازای بتنی توسط شرکت مهندسی Dennis Lau & Ng Chun Man Architects & Engineers (HK) Ltd با ارتفاع ۳۹۰ متر و در ۸۰ طبقه طراحی شد و ساخت آن در سال ۱۹۹۷ به پایان رسید. ساختمان CITIC در آن تاریخ، بلندترین ساختمان بتنی جهان به شمار می‌رفت. در حال حاضر، این ساختمان در رده ششمین سازه بلند چین و دوازدهمین بنای بلند جهان قرار دارد.

برج خلیفه (Burj Khalifa) در امارات

برج خلیفه که در ابتدا برج دبی نام داشت، نه تنها بلندترین آسمان‌خراش دبی است، بلکه به‌عنوان بلندترین سازه دست‌ساز جهان نیز شناخته می‌شود. این برج توسط گروه SOM طراحی و مهندسی شد و ساخت آن در سال ۲۰۱۰ به اتمام رسید. ارتفاع این بنا به ۸۲۸ متر می‌رسد و بیش از ۴۵۰۰۰ متر مکعب بتن برای فونداسیون و ۳۳۰۰۰۰ متر مکعب دیگر برای ساخت خود برج استفاده شده است. همچنین دارای رکورد بالاترین پمپاژ عمودی بتن برای هر ساخت‌وساز با ارتفاع ۶۰۶ متر می‌باشد. 

برج‌های دوقلوی پتروناس (Petronas) در مالزی

برج‌های دوقلوی پتروناس در کوالالامپور مالزی با ارتفاع 452 متر و با 88 طبقه ساخته شده است. در پایه‌های 120 متری این برج‌ها مقدار زیادی بتن استفاده شده و کل بنا عمدتاً از بتن مسلح با نمای ترکیبی فولاد و شیشه ساخته شده است.

پیشنهاد مطالعه: انواع نمای ساختمان با متریال و سبک مختلف

کیو وان (Queensland Number One) در استرالیا

برج کیو وان با ارتفاع ۳۲۳ متر و ۷۸ طبقه، بلندترین برج نیم‌کره جنوبی و پس از برج مارینا توچ دبی، مرتفع‌ترین برج مسکونی جهان در کوئینزلند استرالیا است. این برج توسط گروه Sunland طراحی شد و بخش ساختمانی این شرکت به نام Sunland Constructions مهندسی و اجرای آن را برعهده گرفت. طراحی و شکل بنا با الهام از مشعل المپیک ۲۰۰۰ سیدنی و ساختمان تالار اپرای همین شهر ساخته شده است. همچنین نام برج یادبودی برای اعضای قایقرانی ۱۹۲۰ المپیک استرالیا به معنی «برترین کوئینزلند» می‌باشد.

سالن کنسرت بلاباخ کونزرتهاوس (Konzerthaus Blaibach) در آلمان

سالن کنسرت Konzerthaus Blaibach یکی از سازه‌های بتنی بسیار جذاب مدرن در کشور آلمان است. این ساختمان به خاطر طراحی منحصر‌به‌فردش که شکل معلقی دارد و گویی نیمی از آن در زمین فرو رفته، شبیه هیچ بنای بتنی دیگری نیست. ورودی ساختمان شامل یک پلکان بتنی است که همچون دهانی خیابان را به قسمت پذیرایی زیرزمینی وصل می‌کند.

از نظر معمار این بنا Petel Haimerl بتن بهترین متریال برای ساخت سالن کنسرت است، زیرا جلوه‌های صوتی را برای اجرای موسیقی به خوبی ممکن می‌‌سازد. در واقع سطح صاف و سخت بتن و سقف‌های چین‌دار به آکوستیک‌ شدن هر چه بیشتر فضا کمک می‌کند تا درنهایت بهترین صدا را به گوش حاضرین برساند.

موزه گوگنهایم (Guggenheim Museum) در امریکا

این بنا یکی از شاهکارهای معماری معاصر بوده که توسط معمار معروف فرانک لوید رایت در سال ۱۹۵ ساخته شده است. موزه هنر واقع در شهر منهتن یک نمایشگاه دائمی برای آثار امپرسیونیست، پست امپرسیونیست و هنر مدرن و معاصر می‌باشد. بدنه بتنی و استوانه‌ای ظاهری منحصر‌به‌فرد و به یاد ماندنی به ساختمان داده است. از درون نیز گالری موزه به شکل یه رمپ از سطح زمین به صورت مارپیچ حول مرکز و چسبیده به لبه‌های ساختمان می‌چرخد و درنهایت زیر نورگیر سقف به پایان می‌رسد. متریال بتن با یکپارچه‌سازی مرزهای طبقات، هارمونی بصری زیبایی میان فضای ساختمان و سازه موزه ایجاد کرده است.

برج Marina City در امریکا

مجتمع ساختمانی ترکیبی مارینا سیتی، کل یک بلوک شهری در شیکاگو را اشغال می‌کند. در زمان ساخت، دو برج ذرت شکل، بلندترین ساختمان‌های جهان بودند که از بتن مسلح استفاده می‌کردند و همچنین بلندترین ساختمان‌های مسکونی به‌شمار می‌رفتند.

ساختمان Villa Saitan در ژاپن

ایده ترکیب متریال مصنوعی و طبیعت، اساس این ویلا است. این ساختمان توسط یک دیوار بتنی با سوراخ‌هایی به شکل برگ، ریشه و ابر پوشیده شده است که به آن ظاهر یک گیاه بتنی می‌دهد و درست در داخل ورودی یک باغ کوچک سنتی ژاپنی قرار دارد.

پاویلیون ملی اکسپو ۹۸ پرتغال (Expo’98 Portuguese National Pavilion)

این بنای برجسته توسط معمار معروف پرتغالی، Álvaro Siza Vieira برای نمایشگاه جهانی ۱۹۹۸ در لیسبون پرتغال ساخته شد. فرم بنا یک فضای پوشیده شده با یک سقف بتنی بسیار باریک و بزرگ است که در عین قدرتمند بودن، بی‌وزن به نظر می‌رسد.

آلوارو سیزا از خواص ویژه بتن مسلح که دست‌یابی به مقاومت بالا با حداقل ضخامت است بهره برد تا فرم طاقی و آویزان شده سقف را بدون نقص اجرا کند. این سقف با قوسی ۷۰ متری بین دو ستون محکم قرار گرفته که در میانه به پایین خم می‌شود و چشم‌انداز زیبایی به رودخانه تاگوس ارائه می‌دهد.

کتابخانه گیزل (Geisel Library) در امریکا

کتابخانه دانشگاه سن‌دیگو کالیفرنیا یکی از ساختمان‌های مهم و بسیار معروف جهان است که توسط William ereira طراحی و در سال ۱۹۷۰ به‌عنوان کتابخانه مرکزی افتتاح شد. بنا در سال ۱۹۹۳ بازسازی شده و مجدداً به ساختمان کتابخانه دانشگاه اختصاص یافت. نهایتاً در سال ۱۹۹۵ به نام Theodor Seuss Geisel نویسنده کتاب کودکان نام‌گذاری شد. وجود پایه‌های قوی بتنی و بخش‌های شیشه‌ای معلق، حالتی میان سنگینی و شناور بودن ایجاد می‌کند که این تنش سیال به پویایی و جذابیت بصری بنا افزوده است.

ساختمان پنتاگون (Pentagon) در امریکا

پنتاگون که یکی از نمادهای معماری آمریکایی به‌شمار می‌رود، در سال 1940 ساخته شده است. در ساخت این بنا به‌عنوان یک سازه بتنی مسلح تا 37500 متر مکعب بتن و 680000 تن ماسه لایروبی شده از رودخانه پوتوماک استفاده شده است. برای کاهش استفاده از فولاد در این ساختمان، به جای نصب آسانسور، ساخت رمپ‌های بتنی در دستور کار قرار گرفت و برای نمای آن نیز از سنگ آهک ایندیانا استفاده شده است. ساخت پنتاگون در حدود 16 ماه با هزینه کلی 83 میلیون دلار (معادل 1.14 میلیارد دلار در سال 2020) به پایان رسید.

برج بتنی HHHR در امارات

برج 72 طبقه HHHR با ارتفاع 318 متر، بلندترین برج بتنی مسکونی در دبی است و در کنار خیابان شیخ زاید قرار دارد. این بنا توسط معماری با نام Al Hashemi طراحی شده و به‌عنوان سرمایه‌گذاری مشترک شرکت‌هایی در دبی و هنگ‌کنگ ساخته شده است. ساخت این سازه بتنی در سال 2010 به پایان رسید.

ساختمان Habitat 67 در کانادا

در این مجتمع مسکونی کانادایی، 354 واحد بتنی پیش‌ساخته یکسان در ترکیبات تصادفی چیده شده‌اند و در مجموع، 146 اقامتگاه را تشکیل می‌دهند. Habitat 67 در ابتدا به‌عنوان یک پروژه پایان‌نامه برای مدرک کارشناسی ارشد معماری در دانشگاه مک‌گیل طراحی شده بود. این معماری مفهومی، سبک زندگی جدید برای تضمین حریم خصوصی افراد، هوای تازه و نمای باغ‌ها را به منظور حل مشکلات ناشی از افزایش جمعیت در مناطق شهری معرفی می‌کند.

Baiyoke Tower 2 در تایلند

بلندترین ساختمان تایلند، مجموعه ای از 10 برج بتنی بلند است. این برج شامل هتل بایوکه اسکای، بلندترین هتل در آسیای جنوب شرقی و چهارمین سازه بلند تمام‌هتلی در جهان با 673 اتاق مهمان می‌باشد. همچنین در ارتفاع 304 متری خود، دارای 85 طبقه با یک طبقه عمومی در طبقه 77 است و از یک عرشه سقف‌گردان 360 درجه در طبقه بالایی هم برخوردار است.

خانه اپرای سیدنی (استرالیا)

خانه اپرای سیدنی در سراسر جهان به‌عنوان یکی از نمادین‌ترین ساختمان‌های استرالیا شناخته می‌شود. این سازه، هنر استفاده از پانل‌های بتنی پیش‌ساخته را در سبک معماری مدرن به نمایش می‌گذارد. این در حالی‌ست که هندسه پیچیده نمای بتنی این ساختمان در نوع خود پیشگام است.

پیشنهاد مطالعه: انواع قطعات بتنی پیش ساخته پلیمری و سیمانی

ویلای بتنی Fallingwater در امریکا

یکی از شناخته‌شده‌ترین طرح‌های معمار معروف فرانک لوید رایت، Fallingwater نام دارد که دارای صفحات بتن اکسپوز است و مجموعه‌ای از تراس‌های کنسولی را به صخره‌های طبیعی متصل می‌کند. این خانه که بخشی از آن بر روی یک آبشار ساخته شده است، به‌عنوان یک پروژه جسورانه مهندسی و نوآوری شناخته می‌شود.

معبد لوتوس در هند

همانطور که از نام این سازه پیداست، معبد نیلوفر یک عبادتگاه مذهبی است که طراحی آن از گل نیلوفر الهام گرفته شده است. معبد دارای گنبدی است که با 27 گلبرگ ساخته شده از مرمر سفید پوشیده شده است. معبد لوتوس جوایز متعددی را کسب کرده است؛ هم در حوزه معماری و هم در زمینه‌های مذهبی، هنری و سیاسی.

چرایی استفاده از بتن در ساخت‌وساز

بتن با قابلیت‌های فراوان از جمله ادغام‌پذیری با متریال‌های دیگر نقش بسزایی در شکل دادن به محیط و ساخته‌های بشر بازی می‌کند. ساختمان‌های بتنی از پانتئون باستانی در رم گرفته تا آسمان‌خراش‌های مدرن مانند هتل و برج بین‌المللی ترامپ، نه تنها به ارتفاعات چشمگیری رسیده‌اند، بلکه طراحی و نوآوری‌های ساختاری قابل توجهی را نیز به نمایش گذاشته‌اند. دستیابی هم‌زمان به زیبایی و عملکرد در بناهای جدید نشان‌دهنده مرزهای نامحدودی است که بتن در عرصه معماری پدید آورده است و چشم‌‌انداز خوبی به ساخت سازه‌های بتنی پیشرفته‌تر در آینده ارائه می‌دهد.

سوالات متداول بزرگترین و بهترین ساختمان‌های بتنی دنیا

منابع: arabianbusiness.com | highconcrete.com | theguardian.com