انواع متریال نمای ساختمان و ویلا + جدیدترین مصالح نما

انتخاب درست مصالح ساختمانی مخصوصاً برای نما، علاوه‌بر زیبایی بنا برای عمکرد بهینه ساختمان هم حیاتی است. این ضرورت، به تعیین ویژگی‌های مختلف ساختمان و تأثیرگذاری بر آنها از جمله بهره‌وری انرژی، دوام، کیفیت هوای داخل ساختمان و زیبایی‌شناسی کمک می‌کند. معماران، سازندگان و طراحان ویلا و ساختمان باید ویژگی‌های بهترین متریال نمای ساختمان (متریال‌شناسی نما) را برای بهینه‌سازی عملکرد و زیبایی آن در نظر بگیرند؛ البته دستورالعمل‌ها و سیستم‌های رتبه‌بندی ساختمان سبز نیز راهنمایی ارزشمندی برای انتخاب مصالح سازگار با محیط‌زیست برای ساختمان‌های پایدار است اما آنچه در این مقاله از وبسایت کیان‌برنا به آن خواهیم پرداخت، معرفی انواع متریال نمای ساختمان از نظر جدید بودن، زیبایی و کیفیت است و در کنار آن، نکاتی کلی را برای نحوه انتخاب هر نوع مصالح نمای بیرونی به شما ارائه خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

لیست بهترین متریال نمای ساختمان

همانطور که بیان شد، انتخاب متریال مناسب جهت استفاده در نمای ساختمان از جنبه طراحی، زیبایی و عملکرد ساختمان مهم است و به همین دلیل، تکنولوژی به‌کار رفته در این مصالح، مستمراً در حال ارتقاء می‌باشد. مصالح متداولی که در نمای بنا استفاده می‌شود عبارتند از:

• شیشه عایق
• پانل‌های کامپوزیت آلومینیومی
• فایبر سمنت
• ورق روی
• نمای سنگ
• کاشی سرامیکی
• آجر نما
• نمای چوب
• متریال گچ
• نمای فلزی
• بتن اکسپوز
• و ….

هر نوع متریال لیست بالا فارغ از تفاوت در ظاهر و زیبایی، مزایای دیگری مانند بهره‌وری انرژی، عملکرد حرارتی، دوام، مقاومت در برابر آب‌وهوا و … نیز دارد. گرچه در ایران از سایر متریال‌ها هم استفاده می‌شود اما آنچه در این مقاله بیشتر به آن می‌پردازیم، جدیدترین متریال نما و مصالح دکوراسیون خارجی ساختمان و ویلا در جهان است.

نمای شیشه عایق

راندمان ساختمان را می‌توان با شیشه‌های عایق (Insulated Glass) در نمای بیرونی افزایش داد. استفاده از این نوع شیشه نما – که به آن شیشه‌های دو یا سه جداره نیز می‌گویند – مصرف انرژی بهتر، کاهش آلودگی صوتی و راحتی بیشتر در داخل سازه را به همراه خواهد داشت.

این نوع متریال ساختمانی نما از دو یا چند صفحه شیشه‌ای تشکیل شده است که توسط یک گاز عایق یا فاصله‌دهنده هوا از هم فاصله دارند. پوشش کم‌تابش (Low-E) نمای شیشه‌ای، انتقال حرارت را کاهش و بازده انرژی را افزایش می‌دهد. شیشه عایق هم‌چنین انتقال سروصدا به داخل و خارج از ساختمان را کاهش می‌دهد و با به حداقل رساندن افزایش و اتلاف گرما، به حفظ دمای مطلوب داخلی نیز کمک می‌کند. این امر، هزینه‌های گرمایش و سرمایش را کاهش و در عین‌حال، راحتی ساکنین را افزایش خواهد داد.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید تمام پنجره‌های برج هرست (Hearst Tower) در شهر نیویورک از شیشه‌های عایق دوجداره هستند و متریال نمای ساختمان توسط یک سیستم ساختار Diagrid (نمای مورب و شبکه‌ای از شیشه و فولاد) ساخته شده است.

پانل‌های کامپوزیت آلومینیومی

پانل‌های کامپوزیت آلومینیومی (Aluminum Composite Panels: ACP) کارایی انرژی، پایداری و زیبایی نمای ساختمان را افزایش می‌دهند. تولیدکنندگان این متریال لوکس، دو ورق آلومینیوم را به یک ماده اصلی متصل می‌کنند که می‌تواند با بافت‌ها، رنگ‌ها و ترکیبات مختلف سفارشی شود. ACP در برابر هوا، خوردگی و ضربه مقاومت و نور خورشید را منعکس می‌کند که در پی آن، هزینه‌های خنک‌کنندگی ساختمان کاهش پیدا می‌کند. این ویژگی‌ها ACP را به یک انتخاب محبوب برای طیف گسترده‌ای از انواع متریال نمای ساختمانی تبدیل می‌کند.

برج‌های البحر (Al Bahr Towers) در ابوظبی امارات دارای یک الگوی پویا و هندسی است که با استفاده از پانل‌های کامپوزیت آلومینیومی ساخته شده‌اند. این پانل‌ها پوششی بادوام و مقاوم در برابر آب‌وهوای گرم و شرجی امارات ارائه می‌دهند و در عین‌حال، انتقال حرارت از طریق نما به داخل برج را به حداقل می‌رساند، به کارایی انرژی ساختمان کمک می‌کند و علاوه‌بر این، پانل کامپوزیت آلومینیومی وزن کلی ساختمان و هزینه‌های ساخت‌وساز را نیز کاهش می‌دهد و عملکرد سازه را بهبود می‌بخشد.

نمای تراکوتا

تراکوتا (Terracotta) نوعی مصالح ساختمانی پایدار و بادوام است که می‌تواند کیفیت نمای ساختمان را به شکل قابل توجهی افزایش دهد. تولیدکنندگان این متریال، خاک رس طبیعی را به اشکال مختلف قالب می‌زنند و سپس در دمای بالا می‌سوزانند تا درنهایت، ظاهری جذاب پیدا کند.

این ماده همه‌کاره در رنگ‌ها و بافت‌های مختلف موجود است که آن را برای هر نوع معماری مدرنی قابل استفاده می‌کند. تراکوتا در برابر هوا، خوردگی و ضربه مقاوم است و همین ویژگی، آن را به یک انتخاب مقرون‌به‌صرفه اما کارآمد تبدیل می‌کند. هم‌چنین به‌عنوان عایق حرارتی عمل کرده و در بهره‌وری انرژی ساختمان نقش موثری خواهد داشت.

در نمای ساختمان One Central Park (واقع در سیدنی استرالیا) از متریال تراکوتا با باغ‌های عمودی و ضد آفتاب استفاده شده که سایه ایجاد می‌کند و گرمای خورشید را کاهش می‌دهد. ضد آفتاب‌های این بنا با به حداقل رساندن انتقال حرارت از طریق نما به بهره‌وری انرژی ساختمان کمک می‌کنند. استفاده از متریال تراکوتا در این بنا به ایجاد یک نمای جذاب، خاص و پایدار که با محیط طبیعی پارک ترکیب شده، کمک کرده است.

نمای فایبر سمنت

فایبر سمنت یا الیاف سیمان (Fibre Cement) مخلوطی از سیمان، ماسه و الیاف سلولزی است و به‌عنوان یک مصالح ساختمانی با دوام، مقاوم در برابر آتش و با تعمیر و نگهداری کم استفاده می‌شود. انعطاف‌پذیری این متریال ساختمانی برای نما، امکان طراحی سفارشی با رنگ‌ها و اشکال مختلف را فراهم می‌کند. فایبر سمنت در برابر زنگ‌زدگی، ضربه، هوازدگی و آفات مقاوم است و هم‌چنین استفاده از آن در مناطق پرخطر به دلیل مقاومت در برابر آتش، گزینه‌ای مناسب خواهد بود.

Vdara Hotel & Spa در لاس‌وگاس ایالات متحده (تصویر بالا)، دارای نمای ساختمانی براق و مدرن ِ ساخته شده از پانل‌های فایبر سمنت است که در دو طیف رنگی استفاده شده است. این متریال، یک پوشش ساختمانی جذاب و کم‌تعمیر ایجاد می‌کند، در حالی‌که خواص مقاومت آن در برابر آتش، خطر گسترش آتش به سایر طبقات یا ساختمان‌های مجاور را کاهش داده و ایمنی ساکنان را از این جهت تضمین می‌کند.

نمای ورق روی

ورق روی (Zinc) نوعی متریال ساختمانی پایدار، بادوام و مقاوم در برابر خوردگی است که جذابیت و بازدهی نمای سازده را به شکل چشم‌گیری افزایش می‌دهد. این متریال هم قابلیت سفارشی‌سازی در هر نوع طراحی را دارد و ماندگاری طولانی، تعمیر و نگهداری کم و کم‌مصرف بودن، از ویژگی‌های ارزشمند آن به شمار می‌رود. نمای روی نه تنها جذاب است، بلکه به دلیل قابلیت بازیافت 100 درصدی آن، پایدار و طبیعت‌دوست است و به یک مصالح ساختمانی مطلوب نما تبدیل شده است.

تئاتر نیو ماریینسکی در سنت‌پترزبورگ روسیه، دارای نمای ساختمانی متمایز و نفیس با پوشش روی است. پانل‌ها به دلیل دوام، پایداری و ظاهر زیبایشان انتخاب شده‌اند. خواص بازتابی روی، گرمای حاصل از خورشید را محدود می‌کند و عملکرد انرژی ساختار را افزایش می‌دهد.

نمای سنگ

سنگ یک ماده طبیعی است که برای کاربردهای مختلف ساختمانی از جمله ترکیب با نمای فلزی، پانل‌ها و کاشی‌ها استفاده می‌شود. نمای سنگی دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی مانند دوام، زیبایی طبیعی و عملکرد حرارتی است، در برابر هوا، خوردگی و ضربه مقاومت می‌کند و آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه (با توجه به کارایی آن) و محبوب برای نمای هر نوع ساختمان تبدیل می‌کند.

زیبایی طبیعی سنگ در نمای ساختمان جذابیت بصری بنا را افزایش می‌دهد، در حالی‌که عملکرد حرارتی عالی آن هم دمای داخلی را تنظیم می‌کند و مصرف انرژی مورد نیاز برای گرمایش و سرمایش را کاهش می‌دهد.

استفاده از متریال سنگ آهک در نمای ساختمان موزه هنر کیمبل در تگزاس (تصویر پایین)، ماندگاری طولانی و سازگاری با محیط طبیعی پیرامون بنا را به دنبال داشته است.

نمای کاشی سرامیکی

کاشی‌های سرامیکی دوام، تطبیق‌پذیری و جذابیت زیبایی زیادی دارند که این امر، آن‌ها را به‌عنوان متریال ایده‌آل برای نمای ساختمان تبدیل می‌کند. سرامیک‌ها از مواد طبیعی مانند خاک رس ساخته شده‌اند و در برابر هوا، ضربه و سایش مقاوم هستند و در عمر طولانی خود به حداقل نگهداری نیاز دارند.

کاشی‌های سرامیکی در رنگ‌ها، اندازه‌ها و بافت‌های مختلف موجود هستند که امکان اجرای الگوهای مختلف در معماری مدرن منحصربه‌فرد را فراهم می‌کنند. ظاهر زیبا و ظریف متریال سرامیکی را می‌توان برای مطابقت با الزامات طراحی خاص سفارشی کرد و ظاهری مدرن برای نمای بیرونی ساختمان ایجاد نمود.

مرکز حیدر علی‌اف در باکو آذربایجان، نمای ساختمانی با متریال کاشی و سرامیک سفید براق و امروزی دارد. کاشی‌های سرامیکی به دلیل دوام، سازگاری و ارزش زیبایی‌شناختی انتخاب می‌شوند. ویژگی‌های مقاومت در برابر آب این نوع کاشی‌ها سازه را از رطوبت هوا که در اقلیم مرطوب آن منطقه وجود دارد حفظ می‌کند.

نمای آجری

آجر یکی از پرطرفدارترین مصالحی است که برای نمای ساختمان استفاده می‌شود. آجر یک ماده همه‌کاره و بادوام است که در طیف وسیعی از رنگ‌ها و بافت‌ها تولید می‌شود و خلق ظاهری منحصربه‌فرد در نمای ساختمان را آسان می‌کند. آجر هم‌چنین یک عایق عالی است که به تنظیم دما و کاهش هزینه‌های انرژی کمک می‌کند. با این‌حال، آجر می‌تواند گران تمام شود و نصب آن به نیروی کار ماهر نیاز دارد.

مطالعه بیشتر: آجر نما و آجر نسوز نما چیست؟

تصویر زیر ساختمان ترمه با نمای آجری در همدان را نشان می دهد.

نمای چوب

چوب یک متریال کلاسیک است که برای نمای ویلایی، به‌ویژه در معماری سنتی (یا ترکیب معماری سنتی و مرن) استفاده می‌شود. نمای چوبی همه‌کاره است و می‌توان آن را با سایر متریال مکمل ترکیب کرد تا مرزهای جذابیت نمای سازه متحول شود.

چوب نیز نسبتاً مقرون‌به‌صرفه است و اجرای آن آسان است اما با این‌حال، به نگهداری منظم از جمله رنگ‌آمیزی برای جلوگیری از پوسیدگی نیاز دارد و استفاده از آن در مناطق مرطوب توصیه نمی‌شود. نمای ساختمان بانک Sparkasse در اتریش از چوب ساخته شده که با محیط طبیعی پیرامون آن هماهنگ است.

متریال گچ

گچ ماده‌ای بر پایه سیمان است که به صورت لایه‌ای روی سطح اعمال می‌شود تا سطحی صاف و بافتی یکنواخت ایجاد کند. متریال گچ یک انتخاب محبوب برای خانه‌های مدرن و مدیترانه‌ای است که از خطوط تمیز و ظاهر مینیمالیستی استفاده می‌کنند.

متریال گچ برای نمای ساختمان هنوز هم طرفداران خود را دارد. این متریال بادوام است و برای صاحبان خانه‌هایی که خواهان نمای بدون دردسر هستند، گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود. با این‌حال، نمای گچی ممکن است در طول زمان مستعد ترک خوردن باشد و نصب آن به نیروی کار ماهر نیاز دارد. هم‌چنین در مناطق با هوای آلوده، به مرور زمان این نما تیره‌رنگ خواهد شد. ساختمان Karuna House که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، از متریال گچ برای نمای خود استفاده کرده است.

متریال فلز

فلز یک متریال مدرن است که برای نمای خانه‌ها، به‌ویژه در خانه‌های به سبک مدرن استفاده می‌شود. متریال فلز همه‌کاره است و می‌توان از آن برای ایجاد طیف وسیعی از الگوهای نما – از نمای مدرن و مینیمال تا صنعتی و خشن – استفاده کرد. نمای فلزی بادوام و با نگهداری پایین است و به انتخابی محبوب برای معمارانی که خواهان نمای ماندگار و مقاوم هستند تبدیل شده است. با این‌حال، فلز می‌تواند گران باشد و نصب آن به نیروی کار ماهر نیاز دارد.

مرکز خرید Kalanderstreet در هلند از متریال فلز برای ورودی اصلی خود استفاده کرده است.

بتن اکسپوز

پانل‌های بتن اکسپوز یا بتن نما یکی از مرغوب‌ترین متریال قابل استفاده برای نمادی داخل و خارج ساختمان و ویلا است که در سال‌های اخیر، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این متریال نوعی از قطعات بتنی پیش ساخته است که برای اجرا در معماری مدرن و مینیمال به خوبی نقش‌آفرینی می‌کند و ساختار مستحکم بتنی آن می‌تواند علاوه‌بر زیبایی، دوام بسیار زیاد، نگهداری بسیار کم و محافظت از دمای ساختمان را ارائه دهد.

تصویر زیر، یک ویلای مسکونی با نمای بتن اکسپوز است که در مجاورت فضای سبز آن و با توجه به آب‌وهوای گرم منطقه (کشور هند)، زیبایی ساده اما خیره‌کننده‌ای ایجاد کرده است.

تاثیر انواع متریال دکوراسیون خارجی بر عملکرد ساختمان

دوام، کیفیت هوای داخل ساختمان، عملکرد آکوستیک، زیبایی‌شناسی و تاثیرات زیست‌محیطی ساختمان همگی می‌توانند به‌طور قابل توجهی تحت تاثیر انتخاب متریال نمای ساختمانی قرار گیرند. این متریال هم‌چنین بر کیفیت محیط داخلی (IEQ) سازه و نیز سلامت افراد ساکن در ساختمان تأثیر می‌گذارد. در بخش آخر مقاله، شما را با نتایج عملکردی متریال نمای ساختمانی آشنا می‌کنیم.

بهره‌وری انرژی

عایق، پنجره‌ها و مواد سقفی که در نمای ساختمان استفاده می‌شود ممکن است بر میزان انرژی مصرفی سازه تأثیر بگذارد. به‌عنوان مثال، نصب پنجره‌های دوجداره و عایق حرارتی می‌تواند تلفات دمای تابستان و زمستان را تا حد زیادی از بین برده و در نتیجه، میزان نیاز به گرمایش و سرمایش را کاهش دهد.

ماندگاری

هزینه‌های نگهداری و طول عمر یک ساختمان می‌تواند تحت تاثیر دوام مصالح ساختمانی باشد. با کمک مواد مقاوم در برابر هوا و رطوبت (مخصوصاً متناسب با شرایط آب‌وهوایی منطقه) می‌توان از ایجاد آسیب ناشی از رطوبت، باران و … جلوگیری کرد. از سوی دیگر، موادی که مستعد تخریب یا خوردگی هستند درنهایت ممکن است مشکلات ساختاری و ظاهری در بنا ایجاد کنند.

کیفیت هوای داخل ساختمان

مواد مورد استفاده در فضای داخلی ساختمان مانند کفپوش، دیوارپوش و رنگ می‌توانند بر کیفیت هوای داخل ساختمان تأثیر بگذارند. برخی از مواد می‌توانند ترکیبات آلی فرار (VOC) منتشر کنند که به کاهش کیفیت هوای داخل خانه و مشکلات بهداشتی منجر خواهد شد. انتخاب مواد با VOC کم یا بدون VOC می‌تواند به بهبود کیفیت هوای داخل خانه کمک کند.

عملکرد آکوستیک

عملکرد صوتی یک ساختمان می‌تواند تحت تأثیر مصالح به‌کار رفته در ساختمان باشد. به‌عنوان مثال، استفاده از مواد با نرخ جذب صدا بالا ممکن است میزان سروصدایی را که بین اتاق‌ها منتقل می‌شود کاهش دهد؛ در حالی‌که استفاده از مواد با نرخ انتقال نویز بالا می‌تواند انتقال آسان‌تر نویز را تسهیل کند.

اثرات زیست محیطی

محیط اطراف بنا ممکن است تحت تأثیر متریال ساختمانی از جمله مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و کاهش منابع زمین قرار گیرد. استفاده از مصالح ساختمانی سبز مانند مواد بازیافتی یا تجدیدپذیر، می‌تواند اثرات منفی زیست‌محیطی سازه را کاهش دهد.

زیبایی‌شناسی

نمای یک سازه ساختمانی می‌تواند بر جذابیت زیبایی و ارزش مادی آن تأثیر بگذارد. مصالحی که از نظر زیبایی‌شناسی دلپذیر هستند و طراحی نمای ساختمان را بهبود می‌دهند می‌توانند سازه را از نظر بصری جذاب‌تر و از نظر مالی، سودآورتر کنند.

سخن آخر…

هنگام انتخاب متریال برای نمای ساختمان علاوه‌بر معیارهای زیبایی‌شناسی، توجه به شرایط آب‌وهوایی ضروری است. به‌عنوان مثال:

• در مناطقی با رطوبت بالا، چوب می‌تواند مستعد پوسیدگی باشد و آن را به یک مصالح نامناسب تبدیل کند
• در مناطق مستعد زلزله، آجر و سنگ می‌توانند از چوب یا گچ مقاوم‌تر باشند.
• در مناطقی با نوسانات شدید دما مانند تابستان‌های خیلی گرم و زمستان‌های خیلی سرد، متریال با قابلیت عایق دما مانند آجر و گچ می‌توانند به تنظیم دمای داخل خانه و کاهش هزینه‌های انرژی کمک کنند.

یکی دیگر از عواملی که در انتخاب متریال نمای ویلا و ساختمان باید در نظر گرفت، بودجه است. مصالحی مانند آجر و سنگ می‌توانند گران باشند، به‌خصوص اگر مساحت نما، بزرگ یا دارای جزئیات معماری پیچیده باشد. چوب و گچ معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند، اما ممکن است به تعمیر و نگهداری مکرر نیاز داشته باشند که می‌تواند هزینه‌های نما را در طول زمان افزایش دهد. درنهایت، ترجیحات شخصی و سبک خانه باید هنگام انتخاب متریال برای نما در نظر گرفته شود.

متریال انتخاب شده باید مکمل سبک معماری خانه و منعکس‌کننده سلایق و ترجیحات صاحب ملک باشد. به‌عنوان مثال، یک خانه مدرن ممکن است با نمای فلزی به بهترین شکل به نظر برسد، در حالی‌که یک خانه سنتی ممکن است برای نمای آجری یا چوبی مناسب‌تر باشد.

در آخر باید گفت که انتخاب متفکرانه مصالح بیرونی ساختمان می‌تواند منجر به ساختمان‌هایی شود که رفاه ساکنان را افزایش می‌دهند، تأثیرات زیست‌محیطی را به حداقل می‌رسانند و به زیبایی شهری محیط خود کمک می‌کنند.

منابع: novatr.com | antonovich-design.ae